Wildopvangcentra en dierenambulances hebben te maken met een heel veel verschillende wet- en regelgeving. In de Omgevingswet (waarin de Wet Natuurbescherming is opgenomen) staat bijvoorbeeld dat het verboden is wilde dieren te doden, te vangen of te verstoren. Zie: Wetgeving voor natuurbescherming in Nederland | Natuur en biodiversiteit | Rijksoverheid.nl. Ook staat in deze wet dat het verboden is dieren uit hun omgeving te onttrekken (meenemen), te vervoeren en onder zich te hebben (dus bij zich te hebben en te houden). De enige uitzondering hiervoor is als om een dier in nood gaat en door een dierenambulance naar een wildopvang wordt gebracht. De hulpverleners vervullen namelijk een wettelijke taak op grond van een andere wet wanneer zij zorg verlenen aan een hulpbehoevend dier. Ze zijn dit wettelijk verplicht op grond van artikel 2.1 lid 6 van de wet dieren.

Het verlenen van zorg is wat anders als de zorgplicht, als bedoeld in artikel 1.4 van de Wet dieren.

En de Omgevingswet stelt de zorgplicht voor de natuur vast, waarbij deze zorgplicht is beperkt tot bescherming van (dier)soorten – en hun leefomgeving, maar deze zorgplicht is niet in het bijzonder gericht op het individuele dier, waarop de Wet dieren juist wel gericht is.

De reden dat hier zorg aan dieren wordt verleend, is vooral op grond van de verplichting in de Wet dieren en niet vanwege de zorg voor wilde dieren in nood als soort, zoals bedoeld in de natuurbeschermingswetgeving.

Dit zijn volgens de Raad voor Dierenaangelegenheden zogenaamde ‘schurende kwesties’, best ingewikkeld dus.

Daarnaast zijn er nog allerlei regels voor de opvang van wilde dieren. Deze staan o.a. in de ‘Beleidsregels Kwaliteit Opvang Diersoorten’ en het bijbehorende ‘protocol opvang niet aangewezen diersoorten en beschermde diersoorten’ . Omdat deze beleidsregels niet pasten bij de realiteit, zijn leden van de Spreekbuis de afgelopen jaren volop bezig geweest om samen met het ministerie van LNV de regels te herzien. Naar verwachting worden de nieuwe Beleidsregels Kwaliteit Opvang Diersoorten in het tweede kwartaal van 2024 gepubliceerd.  

Tot slot zijn er nog extra ingewikkelde regels rondom het opvangen en transporteren van (invasieve) exoten en dieren die op de CITES-lijst staan. Meer hierover lees je op de site van RVO: Convention on International Trade of Endangered Species (CITES) (rvo.nl) en Opvangcentrum voor beschermde dieren en invasieve exoten (rvo.nl)